Rocznica na dziś [10.08.70] - Rzymianie burzą Świątynię Jerozolimską

Day 5,377, 10:35 Published in Poland Poland by kamil7771

Świątynia Jerozolimska po dzień dzisiejszy wywołuje wielkie emocje, nie tylko wśród Żydów. Była niegdyś jedyną świątynią judaizmu stojącą w Jerozolimie, a przez lata historii Narodu Wybranego stała się świadkiem jego życia i upadku państwowości na prawie 2 tysiąclecia.

Początkowo miejscem kultu i przechowywania Arki Przymierza był podczas wędrówki Izraelitów z niewoli egipskiej Przybytek Mojżeszowy (starannie wykonany namiot). Dopiero po wybudowaniu Świątyni przez króla Salomona rzeczy znajdujące się w Przybytku przeniesiono do Miejsca Świętego i Najświętszego. Pierwsza Świątynia powstała w latach 966-959 p.n.e. za czasów króla Salomona, który podobno wzniósł ją w ciągu 7 lat na miejscu wskazanym uprzednio przez króla Dawida, na wzgórzu Moria („święta skała”) w północno-wschodniej części Jerozolimy, gdzie Abraham miał złożyć w ofierze na żądanie Boga Jahwe swego syna Izaaka. Do Świątyni, otoczonej kilkoma dziedzińcami, przylegał od południa zespół pałacowy. Świątynia jednak jak to bywało w starożytności, ale także i w dziejach nowożytnych, stała się jak pomnik praw narodu celem obcych wojsk. Pierwsza Świątynia została zniszczona przez wojska babilońskiego króla Nabuchodonozora II w 587 lub 586 roku p.n.e. Szybko jednak wzniesiono Drugą Świątynię, bo już po powrocie z niewoli babilońskiej, czyli wygnania Judejczyków z Judy. Była ona o wiele skromniejsza i wielokrotnie ją przebudowywano. W świątyni tej nie było już Arki Przymierza, jednak było tam Sancta sanctorum (Święte Świętych): pomieszczenie za zasłoną (wykonaną z fioletowej i czerwonej purpury, z karmazynu i kręconego bisioru, z wyhaftowanymi postaciami cherubów, w którym mieszkał Bóg, i do którego – podobnie jak niegdyś do pomieszczenia z Arką – nie wolno było nikomu wchodzić. Jedynie raz w roku w Święto Przebłagania arcykapłan wchodził do środka, aby skropić to miejsce krwią z ofiary. W II w. p.n.e., Świątynię jerozolimską przekształcono w przybytek syro-fenickiego kultu boga Baala, którego Grecy nazywali Zeusem. Okres profanacji zakończył Juda Machabeusz ponownym poświęceniem Świątyni. Wspomnieniem tego wydarzenia są żydowskie święta Chanuka. W końcu jednak nad Izraelem zawisło widmo rzymskiej okupacji i w 63 r. p.n.e. Pompejusz opanował Jerozolimę. Za panowania Heroda Wielkiego Druga Świątynia została rozebrana i wybudowana na nowo wraz z rozległymi, monumentalnymi dziedzińcami. Prace trwały niecałe 10 lat, ostatecznie zostały ukończone ok. 10/9 r. p.n.e. Od tego czasu świątynia była nazywana „Świątynią Heroda”. Świątynia ta należy do okresu Drugiej Świątyni. Nazwę Trzecia Świątynia odnosi się najczęściej do, niezrealizowanych do dziś dnia, projektów odbudowy Świątyni po zburzeniu Świątyni Heroda przez Rzymian.

Po śmierci Heroda Wielkiego królestwo Judei zostało podzielone między jego synów, ale żaden z nich nie otrzymał tytułu królewskiego. Jeden z nich, Archelaos, utracił swoje władztwo w środkowej Judei i Samarii z powodu nazbyt despotycznego postępowania i Judea została przekształcona w terytorium rzymskie, na którym na skutek nieudolnych rządów urzędników rzymskich i konfliktów wewnętrznych szybko zaczęły narastać napięcia. W 66 roku doszło w Cezarei do buntu ludności żydowskiej przeciwko panowaniu rzymskiemu w Judei. Wybuch powstania został sprowokowany przez Greków, którzy ofiarowali ptaki przed wejściem do lokalnej synagogi. Rzymianie wysłali przeciwko Żydom XII Legion rzymski (Legio XII Fulminata) stacjonujący w Syrii, został on jednak pokonany i zmuszony do odwrotu. W walkach Rzymianie stracili 6 tys. ludzi i złotego orła legionu. W 67 roku do Galilei wkroczył XIII Legion rzymski wzmocniony przez kohorty z V i X Legionu. Dowódcą był konsul Tytus Flawiusz. W czerwcu 67 Rzymianie zdobyli i zrównali z ziemią twierdzę Jotopata (broniła się przez 47 dni). Zginęło w niej 40 tysięcy Żydów. Szczególnie dramatycznym epizodem całej wojny była obrona żydowskiej twierdzy Gamali. Broniło się w niej 9 tysięcy zelotów i tłum ludności cywilnej. Przez cztery tygodnie trwała obrona twierdzy. W chwili upadku 5 tysięcy Żydów popełniło samobójstwo. Pozostałe 4 tysiące wymordowali Rzymianie. Z pogromu ocalały zaledwie dwie kobiety. Jerozolima została rozerwana wewnętrzną wojną domową, którą toczyły pomiędzy sobą cztery frakcje. W 70 roku do Judei wkroczył XII Legion rzymski pod wodzą konsula Tytusa Flawiusza. Oblężona Jerozolima padła 11 września 70 roku. Miasto zostało zburzone, a Świątynia Jerozolimska spalona. Według Tacyta w Jerozolimie zginęło 600 tys. Żydów.

Jedyną pozostałością Świątyni są resztki muru oporowego, powstrzymującego okalające ją mury przed zawaleniem – tzw. mur zachodni, fragment ten jest znany jako Ściana Płaczu. Od XVI wieku jest ona świętym miejscem judaizmu. Żydom udało się jeszcze na krótko zbudować na wzgórzu prowizoryczną świątynię podczas powstania Bar-Kochby (lata 132–135). Na pamiątkę traumy związanej ze zburzeniem świątyni w 586 r. p.n.e. i 70 r. n.e. oraz upadkiem powstania Bar Kochby – Żydzi obchodzą smutne, pokutne i postne święto Tisza be-Aw.